Leuven is Mensenrechtenstad

"Alle mensen worden geboren met dezelfde rechten en vrijheden en verdienen daarom overal - in Leuven en elders - een gelijke behandeling", zegt Mohamed Ridouani, burgemeester stad Leuven. "Als Mensenrechtenstad nemen we een leidende rol op ons, om vooral in deze complexe en polariserende tijden, mensenrechten te beschermen, te verdedigen en te respecteren. Discriminatie is onaanvaardbaar. In Leuven heeft iedereen, ongeacht afkomst, gender of seksuele voorkeur, de vrijheid om zichzelf te zijn en kansen te krijgen om zichzelf te ontplooien."

Leuven werkte drie jaar lang toe naar het bijzondere moment om op 10 december 2023 Mensenrechtenstad te worden. In 2021 ging de stad dit engagement aan samen met KU Leuven. Ze kregen hiervoor steun van Amnesty International Vlaanderen en het Federaal Instituut voor de bescherming en de bevordering van de Rechten van de Mens (FIRM). ​

“Als stad willen we het hele beleid laten vertrekken vanuit het eenvoudige idee dat elke mens basisrechten heeft die onvoorwaardelijk zijn”, verkondigt Lies Corneillie, schepen van mondiaal beleid. “Of het nu gaat over racismebestrijding, klimaatbeleid, strijden voor queerrechten, internationale solidariteit of dak- en thuisloosheid, toegankelijkheid en inclusie, armoedebeleid, gezondheidszorg… Mensenrechten vertrekken niet van een "voor wat, hoort wat"-logica, mensenrechten zijn fundamenteel onaantastbaar.”

Mensenrechtenstad
​Als Mensenrechtenstad zal Leuven de mensenrechten expliciet hanteren als ijkpunt en leidraad in het beleid. De stad sluit zich aan bij een grotere beweging van steden die ervan overtuigd zijn dat lokale overheden een belangrijke rol spelen in het realiseren, beschermen en verdedigen van mensenrechten.

Leuven plaatst drie pijlers centraal:

1. Mensenrechten realiseren en expliciteren;
2. Het draagvlak voor mensenrechten bij het brede publiek versterken;
3. Mensenrechten en hun verdedigers verdedigen.

In de praktijk organiseert stad Leuven bijvoorbeeld omstanderstrainingen en ontwikkelde ze het pas vernieuwde Got Your Back-spel om te leren opkomen tegen discriminatie op basis van gender, afkomst maar ook seksuele voorkeur of genderidentiteit. Daarnaast organiseert de stad ook jaarlijks een mensenrechtenweek en engageert ze zich als één van de steden in het ICORN-netwerk, een onafhankelijke organisatie van steden die vervolgde schrijvers, journalisten of kunstenaars onderdak biedt.

Wat stond gisteren op het programma? ​
​In OPEK gingen gisteren thematische workshops voor kinderen door, het vernieuwde Got Your Back-spel werd gespeeld en Christophe Busch gaf een lezing over polarisatie.

In een panelgesprek tijdens de slotceremonie, gemodereerd door Esohe Weyden, gaven de stad en de universiteit samen met mensenrechtenexperte Martien Schotsmans een inkijk in het proces dat hen tot hier heeft geleid. In 2019 riepen drie mensenrechtenexperts Leuven namelijk op om Mensenrechtenstad te worden. Schotsmans, net als dr. Stephan Parmentier en dr. Eva Brems aanwezig op de ceremonie, zoomde kritisch in op de aanpak en de vooruitgang van de stad in de afgelopen drie jaar.

Vervolgens was het de beurt aan schepen van mondiaal beleid Lies Corneillie en rector Luc Sels om de werkwijze, vorderingen en plannen van Leuven Mensenrechtenstad toe te lichten vanuit de stad en de universiteit. Zij namen nadien elk een houten award in ontvangst met daarop de afbeelding van een werkhandschoen en de tekst “Wij maken werk van mensenrechten”. ​

Ook de aanwezigen kregen een aandenken, in de vorm van een paar duurzame werkhandschoenen, waarop dezelfde boodschap stond als op de awards. Tot slot bracht spoken-word-artieste Farida Zaouad, een poëtische performance die ze speciaal voor deze gelegenheid heeft uitgewerkt.

“De houten award is een symbool om ons eraan te herinneren dat Leuven vanaf nu Mensenrechtenstad is. Maar daarmee is het werk niet af.” besluit schepen Corneillie “Ook in de toekomst moeten we blijven inzetten op mensenrechten. Zeker nu die mensenrechten meer en meer onder druk komen te staan. We moeten dus allemaal samen de handen uit de mouwen steken door werk te maken van mensenrechten wereldwijd en ook in onze eigen stad.”