Nieuwe ‘struikelsteen’ ter nagedachtenis van slachtoffer Duitse bezetter in Zavelstraat

“Het plaatsen van de struikelsteen voor Gustaaf Ruelens is een krachtig gebaar. Via de struikelsteen kunnen we zijn verhaal in onze stad delen en zo de herinnering aan hem levend houden”, vertelt Bert Cornillie, schepen van cultuur. “Bovendien past dit in de levendige herinneringscultuur in Leuven. In de toekomst ondersteunen we graag nog meer Leuvenaars bij de plaatsing van een struikelsteen zodat nog meer Leuvense slachtoffers van de Nazi-bezetters zichtbaar worden voor Leuvenaars en bezoekers.”

Het verhaal van Gustaaf Ruelens
​De kunstenaar Gunter Demnig plaatste de steen in de Zavelstraat in het voetpad in de aanwezigheid van Leuvenaar en auteur Rita Vrancken, haar zus Frieda Vrancken, Gustaafs (stief)kleindochters en Klaas Vandendriessche, zijn achter(stief)kleinzoon. “Gustaaf Ruelens werd in 1943 thuis gearresteerd door de Gestapo, die hem naar het Fort van Breendonk bracht. Van daaruit werd hij gedeporteerd naar Buchenwald, waar hij in gevangenschap verbleef tot de bevrijding van het kamp”, vertelt Rita Vrancken. ​
​“In Buchenwald werd hij bevriend met Raymond Vrancken maar vooraleer hun wegen zouden scheiden, beloofden ze elkaar een dure eed: Als gij het niet haalt en ik wel, zorg ik voor uw gezin. En zo werd Gustaaf vele jaren later mijn (stief)grootvader.”

Rita verwerkte het verhaal van Gustaaf, Raymond en zijn gezin eerder al in het boek ‘Ge wint geen oorlog zonder verzet' (Epo 2023), nu wordt de herinnering aan hen vereeuwigd in de straatstenen. In Lubbeek installeerde Demnig op 27 april ook een struikelsteen, ter nagedachtenis van Raymond Vrancken. Hij overleefde de kampen niet.

“De struikelsteen herinnert ons aan de onmenselijkheid die oorlog en fascisme met zich meebrengen, maar ook aan het feit dat moed in vele vormen komt, en vaak in alledaagse momenten van standvastigheid en menselijkheid. Met de struikelstenen houden we de lessen die we uit het verleden hebben getrokken levendig, zodat we de democratie en de mensenrechten blijven beschermen”, vertelt schepen Bieke Verlinden.

Europees monument
​In heel Europa liggen nu meer dan 100.000 struikelstenen (of Stolpersteine in het Duits), waarvan 17 in Leuven. Samen vormen ze een verspreid monument en kunstwerk voor de slachtoffers van het nazisme. Elke struikelsteen is een messing plaatje van 10 x 10 cm, bevestigd op een kassei. De stenen worden in het voetpad geplaatst bij de laatst gekende en vrijwillig gekozen woonplaats van een slachtoffer. “Voorbijgangers struikelen zo figuurlijk met hun hoofd en hun hart over de blijvende herinnering aan de slachtoffers”, aldus de kunstenaar.

Nog meer struikelstenen in Leuven
​Ben je zelf een nabestaande van een Leuvens slachtoffer van het nazisme? Of ken je het verhaal van een slachtoffer en eventueel nabestaanden? De stad werkt aan een procedure zodat iedereen die wil eenvoudig een struikelsteen kan aanvragen en ondersteuning krijgt bij de plaatsing ervan.

In de Stolpersteine App vind je een kaart met de andere struikelstenen in Leuven:

Stolpersteine Appmap.stolpersteine.app