Stad Leuven ondersteunt inwoners op vlak van wonen en welzijn

Begin maart 2020 brak het coronavirus uit in België, en ook in Leuven was onmiddellijk duidelijk dat dit een crisis zonder voorgaande zou worden. “Investeren in gezondheidszorg, huisvesting, goede en betaalbare kinderopvang, gezinsondersteuning, armoedebestrijding, ouderenzorg, tewerkstelling … is belangrijker dan ooit”, zeggen schepen van zorg en welzijn Bieke Verlinden en schepen van wonen Lies Corneillie. “Door samen te werken met alle partners, van de zorg- en welzijnssector over het onderwijs tot het middenveld, bouwen we aan een betrokken stad waarin we zorgen voor elkaar.” 

Zoektocht naar een woning vergemakkelijken en huurders juridisch ondersteunen
De coronacrisis treft de Leuvenaars op uiteenlopende manieren. En wie het al moeilijk had, is extra kwetsbaar. 

“Op vlak van wonen treft de coronacrisis vooral huurders op de private huurmarkt. Corona legt de systeemfouten nog meer bloot”, vertelt schepen van wonen Lies Corneillie. Daarom neemt de stad steunmaatregelen op vlak van wonen, voortbouwend op de bestuursnota", zegt schepen Corneillie. “Heel wat huurders werden door de coronacrisis (tijdelijk) werkloos, anderen zagen hun tijdelijk arbeidscontract niet verlengd. Velen zitten momenteel in een financieel onzekere situatie. Wie onzeker is over het dak boven zijn hoofd, heeft rust noch energie om een menswaardig leven uit te bouwen. Vanuit een veilige stek kan je leren, werken, zorgen voor … Daarom is het belangrijk om hierin te blijven investeren.” 

De stad geeft een extra toelage aan het Woonanker om meer mensen te begeleiden in de zoektocht naar een woning op de private huurmarkt. “Het Woonanker zal het huuraanbod vergroten door meer op prospectie te gaan op de huurmarkt, vrijwilligers als buurtspotters in te zetten en door in het open huis De Nomade nieuwkomers bij te staan”, licht schepen Corneillie toe. Buurtspotters gaan actief op zoek naar huurwoningen omdat niet alle panden worden verhuurd via een website.

Daarnaast past de stad Leuven financieel bij om de kwetsbare huurders op de private huurmarkt juridisch te ondersteunen. De Huurdersbond zal hierdoor maatschappelijk werkers en vrijwilligers beter kunnen begeleiden. “De Huurdersbond ondersteunt kwetsbare huurders met buitengerechtelijke bemiddeling en juridische ondersteuning tijdens gerechtelijke procedures”, onderstreept schepen Lies Corneillie.

Mensen met huurproblemen door inkomensverlies kunnen ook terecht bij het OCMW, dat tot de helft van de huur ten laste kan nemen. Ook hiervoor voorzien we in extra financiering.

We versterken de Leuvense huurpremie. We stemmen de Leuvense huurpremie beter af op de Vlaamse huurpremie, we doen er alles aan zodat beide premies worden opgenomen door de mensen die er recht op hebben maar er geen gebruik van make en we zullen de huurpremie uitbreiden.

Daarnaast werkt de stad verder aan de keuzes gemaakt in de bestuursnota, met de opstart van Housing First en een Woonpunt. Deze crisis toont het belang van deze initiatieven aan.

Ondersteuning en hulpverlening
Op 15 maart lanceerde Leuven als eerste een hulpplatform, Leuven Helpt. Daar kunnen vrijwilligers en mensen die hulp nodig hebben, zich aanmelden. Meer dan 300 andere gemeenten en steden, in binnen- en buitenland, namen het platform over. Leuven Helpt is ondertussen verankerd als laagdrempelige toegangspoort voor hulpvragen. Zo kunnen inwoners rekenen op een toegankelijke sociale hulp- en dienstverlening, ook na de coronacrisis.

Leuven zet tal van outreachende acties op om zoveel mogelijk inwoners te bereiken op maat, ook mensen in kwetsbare situaties. “We contacteren zelf proactief inwoners om noden op te vangen in samenwerking met tal van partners”, zegt schepen Bieke Verlinden. Uit de belrondes naar kwetsbare doelgroepen het voorbije jaar bleek dat veel mensen nog niet op de hoogte zijn van al hun rechten. De stad werkt in overleg met de 13 centrumsteden aan een digitaal systeem om rechten automatisch toe te kennen. “We zetten het budget van 150 miljoen euro, al vastgelegd in de meerjarenplanning om armoede en sociale uitsluiting te bestrijden, versneld in en zetten extra middelen in om nieuwe noden door corona aan te pakken”, aldus schepen Verlinden.

Het OCMW startte een coronanoodfonds, waarop inwoners die het financieel moeilijk krijgen door corona een beroep kunnen doen, met aandacht voor basisbehoeften zoals water, huur, digitale armoede ... In 2021 worden hiervoor bijkomende steunmaatregelen uitgewerkt, zoals het verruimen van de doelgroep, ruimere ondersteuning bij digitale noden en voor gezinnen met jonge kinderen (pampers, babymelk ...). Het OCMW zet in op energiearmoede met extra middelen van het gas- en elektriciteitsfonds. Zo werd de terugbetaling van energiefacturen voor OCMW-cliënten uitgebreid.

In 2020 kregen zo’n 450 gezinnen die cliënt waren van het OCMW in juni en december telkens 35 euro per kind toegekend op een maaltijdchequekaart. In het voorjaar van 2021 worden opnieuw maaltijdchequekaarten verdeeld aan Leuvenaars die recht hebben op verhoogde tegemoetkoming. Toen de buurtwerkingen en lokale dienstencentra de sociale restaurants moesten sluiten, startten ze een systeem met betaalbare afhaalmaaltijden. Dat blijft lopen zolang de horeca gesloten blijft. 

Veerkracht en mentaal welbevinden
Ook de mentale veerkracht heeft een klap gehad. Sinds het begin van de lockdown lopen er verschillende acties met aandacht voor het mentaal welzijn van de Leuvenaars, ook via de belrondes naar kwetsbare doelgroepen en bij Leuven Helpt. Ook de outreachers detecteerden signalen en verwezen door naar vrijwillige of professionele ondersteuning. Via extra activiteiten en communicatie op diverse stadskanalen (LVN, websites, sociale media …) wordt het aanbod rond mentaal welbevinden bekend gemaakt. De stad geeft een toelage aan het Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Vlaams-Brabant Oost voor extra therapieaanbod voor nieuwkomers i.s.m. zelfstandig psychologen en intercultureel bemiddelaars. Het OCMW biedt extra financiële steun voor therapie, zodat wie psychologische ondersteuning nodig heeft niet door financiële drempels wordt tegengehouden om hulp te zoeken. De ketenaanpak intrafamiliaal geweld wordt onverminderd voortgezet, met extra aandacht voor coronasituaties en promotie van hulplijn 1712.

Ter ondersteuning van inwoners die op een ongewone en soms ontoereikende manier afscheid hebben moeten nemen, en om de moeilijke periode als gemeenschap te verwerken, zoekt Leuven manieren om zowel collectief als individueel te rouwen en herdenken. Ook wordt er gewerkt aan Troostplekken, waar de Leuvenaar terecht kan voor een moment van verstilling en contemplatie.

“De coronacrisis toonde aan dat we nood hebben aan een veerkrachtige samenleving. Die veerkracht begint ook bij een veilig en gezond dak boven je hoofd. Het is dan ook een heel bewuste keuze van het stadsbestuur om te blijven investeren. Dat is belangrijker dan ooit”, besluiten schepenen Verlinden en Corneillie. “Alleen door iedereen aan boord te houden, kan Leuven deze crisis het hoofd bieden, verder vooruitgaan en een verbonden stad blijven waar iedereen zich thuis kan voelen.”