Stad Leuven ondersteunt scholen voor een krachtig taalbeleid

“De recente PISA-resultaten bevestigen nog eens wat onze scholen al langer aanvoelen: het moet beter met de taalgevoeligheid en leesvaardigheid van kinderen. En de scholen zijn zoekend: welke methodiek werkt het best, hoe houden we elk kind aan boord? In klassen met veel anderstalige kinderen stelt zich daarnaast de vraag welke plaats de thuistaal moet krijgen”, weet schepen van onderwijs en diversiteit Lalynn Wadera. “Met bijna 170 verschillende nationaliteiten, zijn er in Leuvense scholen veel kinderen met een andere thuistaal dan het Nederlands. Met het aanbod dat we nu hebben, ondersteunen we hen met een aanpak die anderstalige kinderen efficiënt Nederlandse taalvaardigheid bijbrengt, en die tegelijk respect heeft voor de plaats die de thuistaal in hun leven heeft”, besluit Wadera. 

”En dat is belangrijk, leerden we enkele jaren geleden in een verkennend onderzoek binnen ons Leuvens onderwijsnetwerk”, weet Lore Baeyens van Samen Onderwijs Maken (SOM). “Leuvense leerkrachten uit het basis- en secundair onderwijs gaven aan dat ze nood hadden aan ondersteuning bij de opvang van nieuwkomers, vaak met een vluchtverleden. Bij een verdere verkenning bleek dat zij enerzijds nood hadden aan ondersteuning bij de psychologische begeleiding van kinderen en hun gezinnen, en tegelijk ook bij de taalverwerving. Want zij voelden aan dat hiervoor toch een andere aanpak nodig was. Gelukkig hebben we in Leuven straffe wetenschappers die daar al veel expertise rond opgebouwd hebben. Zij hebben ons goed op weg gezet.” 

Niet van nul beginnen
​Het Leuvense Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO, KU Leuven) heeft al veel onderzoek gedaan naar effectieve principes om talen aan te leren, want wie taalrijk is, is ook kansrijk. Zij zijn onder andere gespecialiseerd in taalontwikkeling Nederlands van anderstalige nieuwkomers. Een van de misverstanden die er vaak zijn is dat anderstaligen taalarm zijn. Een andere misvatting is dat een taal aanleren louter gaat om het aanreiken van woordenschat en grammatica. Taalleren is een lang en complex proces, waarin impliciete en expliciete vormen van leren door elkaar lopen. De methodieken die CTO ontwikkelt zijn onderzoeksgebaseerd en vertrekken vanuit de taalbasis die nieuwkomers hebben. “Om een meertalige leerling Nederlands te leren, moet je niet van nul vertrekken. Wat ze al weten en kennen in hun thuistaal kun je inzetten als hulpbronnen bij het leren van het Nederlands verduidelijkt ​ Pandora Versteden, coördinator vormings- en valorisatieprojecten op het CTO). ​ 

Tegelijk hebben de methodieken oog voor de context van de kinderen en jongeren. Taal vormt immers een deel van de identiteit en de cultuur. Taal geeft woorden aan waarden, normen en gewoontes, en hangt ook sterk samen met wat kinderen en jongeren meegemaakt hebben. ​ 

Schoolteams ondersteunen
​Omdat dit een andere, en best ook een schoolbrede aanpak vereist, voorziet de stad nu gespecialiseerde ondersteuning. Die komt van PraxisP, het praktijkcentrum van de Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen van de KU Leuven. ​ 

Scholen die met hun taalbeleid willen inspelen op het feit dat steeds meer leerlingen in een meertalige context opgroeien, kunnen een teambegeleiding aanvragen. Daarin gaan ze samen na waar de leernoden van het team liggen, zetten ze samen een studiedag op en gaan ze nadien onder begeleiding van de experten aan de slag in hun klas. 

Voor scholen die ook kinderen of jongeren met een vluchtverleden opvangen, is er een uitgebreider aanbod. Specifiek voor die kinderen is er psychologische begeleiding voorzien en krijgen leraren hulp om de kinderen een veilig en warm gevoel in de klas te geven. Want voordat zij klaar zijn om zich te focussen op hun schoolse prestaties en het Nederlands, is het voor hen belangrijk dat ze de emoties en hun vluchtverhaal een plaats kunnen geven. ​ 

“Om elk kind aan boord te houden op school, is een aanpak op maat nodig. En daar maken we in Leuven elke dag werk van. Want hier telt je toekomst en niet je afkomst”, besluit Lalynn Wadera.